Holandia, jeden z największych producentów skór norek, niedawno zdecydowała o uśmierceniu prawie 600 tys. norek na kilka miesięcy przed planowanym ubojem. Powód? Wykryto, że część norek na kilkunastu fermach była zarażona COVID-19. Holenderski rząd próbuje więc zatrzymać rozprzestrzeniającą się w szybkim tempie epidemię koronawirusa.
Nagły obrót w sprawie pandemii
Jak możemy przeczytać na stronie „DutchNews.nl” w związku z epidemią koronawirusa, która wybuchła na 13 fermach norek w Holandii, ponad 571 tys. tych zwierząt zostało zagazowanych tlenkiem węgla w celu zapobiegnięcia rozprzestrzenianiu się groźnego wirusa Covid-19. W wyniku przedwczesnego uboju śmierć poniosło około 480 tys. młodych norek, które urodziły się tej wiosny.
Prawo zezwoliło na wcześniejszy ubój zwierząt, ponieważ, jak już oficjalnie potwierdzono, dwie osoby (pracownicy ferm) i kilka kotów zostało zarażonych koronawirusem przez norki hodowane w celu pozyskiwania futer. Na dodatek do zarażeń doszło na fermach na południu Holandii, gdzie zanotowano najwięcej zgonów wywołanych przez wirusa Covid-19 w tym kraju.
Ubój norek w Holandii musi być kontynuowany, dopóki fermy nie będą całkowicie wolne od wirusa. Istnieje bowiem obawa, że stłoczone na fermach norki amerykańskie zaczną zarażać ludzi na masową skalę (są to jedne z najbardziej podatnych na SARS-COV-2 zwierząt). Taka sytuacja zdecydowanie utrudniłaby powstrzymanie epidemii. Jej ewentualne konsekwencje są zbyt poważne, aby zignorować taką możliwość.
Na stronie gazety „The Sentiel” możemy przeczytać o kolejnym przypadku koronawirusa na fermach. Jak ogłosiło duńskie Ministerstwo do spraw środowiska i żywności, na dwóch fermach w Północnej Jutlandii (region Danii), norki hodowane z przeznaczeniem na futro zostały zakażone wirusem Covid-19 przez psa należącego do właściciela ferm. Dotychczas obecność wirusa potwierdzono w dwóch z pośród 46 przebadanych próbek pochodzących z tej hodowli.
Właściciel fermy (razem ze swoim psem) musi unikać bliskiego kontaktu zarówno ze zwierzętami jak i ludźmi poza gospodarstwem domowym, a także zwracać uwagę na zachowanie odpowiedniej higieny – mówi Mogens Jensen, Minister do spraw Żywności, Rybołówstwa i Równych Szans w duńskim rządzie.
To właśnie w Danii miał miejsce pierwszy na świecie potwierdzony przypadek przeniesienia wirusa Covid-19 z norek amerykańskich na ludzi. Mniej więcej w połowie kwietnia tego roku norki na fermie futrzarskiej zaczęły masowo chorować, wykazując objawy takie jak katar i niewydolność oddechowa. W tym przypadku zwierzęta najpierw zostały zarażone koronawirusem przez ludzi, po czym same przeniosły chorobę na kolejne dwie osoby.
Najnowszy przypadek zakażenia norek na fermie futrzarskiej miał miejsce w Hiszpanii. Jak przekazały hiszpańskie władze, u 78 z 90 przebadanych norek z fermy w Treuel, we wschodniej części kraju wykryto zakażenie koronawirusem. W efekcie, w ramach środków zapobiegawczych, nakazano zabicie wszystkich 92 700 zwierząt znajdujących się na tej fermie. Wcześniej (pod koniec maja) SARS-COV-2 wykryto u siedmiorga pracowników fermy. W celu powstrzymania rozprzestrzeniania się choroby wstrzymano jej działalność i przystąpiono do badania przebywających tam zwierząt.
Czy mamy powód do obaw?
Naukowcy na całym świecie badają możliwość rozprzestrzeniania się wirusa Covid-19 między zwierzętami. W opublikowanej w kwietniu w magazynie „Science” obszernej pracy chińscy naukowcy analizują podatność na infekcję różnych gatunków zwierząt. Okazuje się, że mało podatne na zarażenie koronawirusem są psy, świnie kurczaki i kaczki. Natomiast najbardziej podatne na wywoływaną przez wirusa Covid-19 infekcję są zwierzęta z rodziny łasicowatych: norki amerykańskie, kuny i fretki.
Światowa organizacja zdrowia zwierząt informuje, że gdy wirus Covid-19 jest rozpowszechniony wśród ludzi na masową skalę, istnieje możliwość zarażania niektórych, podatnych na tą chorobę gatunków zwierząt – norki amerykańskie stłoczone na fermach futrzarskich są jednymi z nich.
To, że norki amerykańskie są podatne na zakażenia wirusem Covid-19 nie powinno było być zaskoczeniem, ponieważ są blisko spokrewnione z fretkami – mówi Wim van der Poel z uniwersytetu w Wageningen (Holandia).
Zarówno norki, jaki i fretki (rodzina łasicowatych), mogą zarażać się również ludzkim wirusem grypy. Podobnie jak w przypadku ludzi, zarażona norka może przechodzić chorobę całkowicie bezobjawowo, lub wręcz przeciwnie: może zapaść za poważne zapalenie płuc i ciężką niewydolność oddechową.
Informacje na temat dróg przenoszenia się COVID-19 pomiędzy zwierzętami są ograniczone. Przypuszcza się jednak, że podobnie jak inne wirusy układu oddechowego, SARS-CoV-2 jest przenoszony na zwierzęta i pomiędzy nimi drogą kropelkową. Badania wykazały obecność wirusa w wydzielinach z dróg oddechowych (które okazały się być jego głównym źródłem), oraz kale zwierząt. Gatunki zwierząt, u których potwierdzono pozytywne wyniki badań na obecność SARS-CoV-2 zostały prawdopodobnie zakażone poprzez bliski kontakt z chorymi ludźmi.
W warunkach laboratoryjnych, okres inkubacji wirusa u zwierząt wydaje się podobny do tego, który obserwujemy u ludzi: wynosi od 2 do 14 dni (przy średnim czasie trwania 5 dni). Jednak aby dokładnie oszacować okres wylęgania i okresy zakaźne u zwierząt, należy kontynuować badania.
To dziwne – tak naprawdę tego nie rozumiemy. – mówi wirusolog Marion Koopmans z Erasmus Medical Center w Rotterdamie.
W Holandii badania obejmują także kuny (dzikie „kuzynki” norek amerykańskich), oraz koty wolnożyjące w pobliżu ferm lub bezpośrednio na ich terenie.
Dzięki badaniom dowiedziono, że zdziczałe koty, mieszkające i wędrujące po fermach (i kradnące karmę dla norek), również zostały zakażone. Koty mogą zarażać się koronawirusem pomiędzy sobą (wykazały to testy laboratoryjne), jednak ryzyko wystąpienia takiej sytuacji w realnym świecie oceniono na bardzo małe. Nie ma żadnych dowodów, aby koty (i psy) domowe mogły przenosić chorobę na ludzi. Światowa organizacja zdrowia zwierząt (OIE), uspokaja, że właściciele zwierząt domowych nie powinni obawiać się zarażenia od swoich pupili.
Duński Parlament zapowiada, że na obecność koronawirusa zostaną przetestowane 120 wybrane fermy w całym kraju. Będzie to miało na celu zbadanie, jak poważnym i rozległym problemem są zakażenia występujące w dużych skupiskach zwierząt hodowanych z przeznaczeniem na futro. W połowie czerwca w Danii liczba potwierdzonych przypadków zachorowań na Covid-19 (wśród ludzi) wynosiła około 12,391, w tym 600 osób poniosło śmierć w wyniku zakażenia.
Holenderski rząd ze względu na zagrożenie epidemiologiczne związane z zachorowaniami na fermach zdecydował się przyspieszyć wprowadzenie planowanego na rok 2024 zakazu hodowli zwierząt z przeznaczeniem na futra. Parlament planuje w związku z tym przyznać hodowcom odszkodowania. Jest to jednak kwestia sporna, ponieważ wielu obywateli nie chce, aby pieniądze z podatków zostały przekazane jako odszkodowania po zamknięciu branży, którą większość z nich uważa za nieetyczną.
W Holandii od początku epidemii zanotowano ponad 45,5 tys. zakażeń. Z powodu choroby zmarło prawie 6 tysięcy osób.
Inne gatunki i koronawirus
Tygrysy i lwy również mogą zarażać się nowym koronawirusem. Amerykańskie Ministerstwo Rolnictwa na początku kwietnia tego roku poinformowało, że zakażenie wirusem Covid-19 potwierdzono u 4-letniej tygrysicy Nadii mieszkającej w ZOO na Bronksie w Nowym Jorku. Tygrysica, podobnie jak kilka innych tygrysów i lwów w tym ogrodzie zoologicznym wykazywała objawy takie jak kaszel i trudności w oddychaniu. Infekcję wywołaną przez koronawirusa wykryto jeszcze u siedmiu innych wielkich kotów. Zwierzęta miały zarazić się od pracowników ZOO. W przypadku tych gatunków także nie ma dowodów, aby mogły przenosić chorobę na ludzi.
Do tej pory, SARS-CoV-2 drastycznie wpłynął jedynie na hodowlę norek w Holandii. Norki amerykańskie, pomimo niskiej śmiertelności z powodu nowego koronawirusa charakteryzują się bowiem bardzo wysoką podatnością na zarażenia.
Co z Polską?
Zajmujemy niechlubne drugie miejsce w Europie i trzecie na świecie pod względem liczby hodowanych na futra norek. Naszym zdaniem, podczas gdy pandemia (odzwierzęcego) wirusa Covid-19 zabiła na całym świecie ponad pół miliona ludzi, należy poważnie zastanowić się nad dalszym utrzymywaniem w Polsce ferm futrzarskich.
Tekst: Agata Osińska
Źródła:
Karin Brulliard/”The Washington Post”: „People probably Caught coronavirus from minks. That’s a wake-up call to study infections in animals researchers say.” (https://www.washingtonpost.com/science/2020/06/19/humans-may-have-caught-coronavirus-mink-thats-wake-up-call-study-infections-animals-researchers-say/)
“The Sentiel”: “Covid spreads to another Denmark mink farm” (https://www.sentinelassam.com/international/covid-spreads-to-another-denmark-mink-farm-484232)
“DutchNews.nl”: “Nearly 600,000 mink killed in fur farm coronavirus cull” (https://www.dutchnews.nl/news/2020/06/nearly-600000-mink-killed-in-fur-farm-coronavirus-cull/)
“Rzeczpospolita”: “Holendrzy zabiją tysiące norek. Są zainfekowane koronawirusem” (https://www.rp.pl/Koronawirus-SARS-CoV-2/200609750-Holendrzy-zabija-tysiace-norek-Sa-zainfekowane-koronawirusem.html)
Dina Fine Maron/”National Geographic”: „Coronavirus is killing the Dutch mink industry” (https://www.nationalgeographic.com/animals/2020/06/covid19-forces-mink-farm-end-netherlands/)
Polska Agencja Prasowa: “Badania: zwierzęta zakażają się koronawirusem; brak dowodów, że przenoszą patogen na ludzi” (https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C648167%2Cbadania-zwierzeta-zakazaja-sie-koronawirusem-brak-dowodow-ze-przenosza)
Martyna Frątczak/cenyrolnicze.pl (na podstawie the Washington Post): „Fermy norek źródłem Covid-19 w Holandii” (https://www.cenyrolnicze.pl/wiadomosci/produkcja-zwierzeca/pozostale-zwierzeta-hodowlane/19747-fermy-norek-zrodlem-covid-19-w-holandii)
PolsatNews.pl: „Koronawirus na fermie norek. Zabiją niemal 100 tys. Zwierząt ‘w ramach środków zapobiegawczych’” (https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2020-07-17/koronawirus-na-fermie-norek-prawie-100-tys-zwierzat-zostanie-zabitych/)
WORLD ORGANISATION FOR ANIMAL HEALTH (Informacja techniczna OIE): „Zakażenia SARS-CoV-2 u zwierząt. Etiologia, Epidemiologia, Diagnoza, Zapobieganie i kontrola”: (https://www.pslwmz.pl/content/get-file/94344)
Najnowsze komentarze